Terk Edilme Şeması Nedir?
Terk edilme şeması, bir bireyin yakın ilişkilerinde terk edileceği veya yalnız bırakılacağına dair yoğun bir korku duymasıyla karakterize olan bir şema türüdür. Bu şemaya sahip kişiler, sevdikleriyle yakınlık kurmakta zorlanabilir ve sürekli olarak reddedilme veya terk edilme beklentisinde olabilirler.
Terk Edilme Şemasının Nedenleri:
Terk edilme şemasının oluşmasında birçok faktör rol oynayabilir. En yaygın nedenlerden bazıları şunlardır:
- Erken Çocukluk Deneyimleri: Ebeveynleri tarafından ihmal edilen veya terk edilen, istikrarsız veya tutarsız bir ev ortamında büyüyen çocuklar terk edilme şeması geliştirmeye daha yatkın olabilirler.
- Travmatik Deneyimler: Terk edilme, ayrılık, fiziksel veya duygusal istismar gibi travmatik deneyimler de terk edilme şemasına yol açabilir.
- Bağlanma Sorunları: Güvenli bir bağlanma tarzı geliştirmeyen çocuklar, yetişkinlikte terk edilme korkusu yaşayabilirler.
- Kişilik Özellikleri: Düşük benlik saygısı, kaygı bozukluğu veya mükemmeliyetçilik gibi bazı kişilik özellikleri de terk edilme şemasına katkıda bulunabilir.
Terk Edilme Şemasının Belirtileri:
Terk edilme şemasının bazı yaygın belirtileri şunlardır:
- Yakın ilişkiler kurmaktan kaçınma veya tereddüt etme
- İlişkilerde sürekli bir güvensizlik ve kaygı duygusu
- Partnerini kontrol etme veya manipüle etme ihtiyacı
- Terk edilme korkusundan dolayı partnerine aşırı bağımlı olma
- Terk edilme ihtimaline karşı aşırı tepki verme veya öfkelenme
- Duygusal mesafeli olma
- Güven problemleri
- Kıskançlık ve sahiplenmecilik
- Terk edilme ile ilgili tekrarlayan kabuslar veya endişeler
Terk Edilme Şemasının Tedavisi:
Terk edilme şeması, psikoterapi ile etkili bir şekilde tedavi edilebilir. En yaygın kullanılan tedavi yöntemlerinden bazıları şunlardır:
- Şema Terapisi: Bu terapi türü, terk edilme şemasının kökenini ve işleyişini anlamanıza ve bu şemayla başa çıkma mekanizmaları geliştirmenize yardımcı olur.
- Kognitif Davranışçı Terapi (KDT): KDT, terk edilmeyle ilgili olumsuz düşünceleri ve davranışları belirlemenize ve değiştirmenize yardımcı olur.
- Psikodinamik Terapi: Bu terapi türü, terk edilme şemasının geçmişteki deneyimlerle olan bağlantısını anlamanıza yardımcı olur.
- Grup Terapisi: Terk edilme şemasıyla mücadele eden diğer insanlarla bağlantı kurmak ve deneyimlerinizi paylaşmak için grup terapisi faydalı olabilir.
Terk edilme şemasıyla başa çıkmak için yapabileceğiniz bazı şeyler şunlardır:
- Bir terapistle veya danışmanla konuşmak: Terk edilme şeması hakkında daha fazla bilgi edinmenize ve bu şemayla başa çıkma mekanizmaları geliştirmenize yardımcı olabilir.
- Destek gruplarına katılmak: Terk edilme şemasıyla mücadele eden diğer insanlarla bağlantı kurmak, yalnız olmadığınızı hissetmenize ve deneyimlerinizi paylaşmanıza yardımcı olabilir.
- Kendine karşı nazik olmak: Terk edilme şemasından muzdarip olmak utanılacak bir şey değildir. Kendinize karşı nazik olun ve hatalarınızdan ders almaya çalışın.
- Olumlu ilişkiler kurmaya odaklanmak: Sevdiklerinizle zaman geçirin ve sağlıklı ilişkiler kurmaya çalışın.
- Kendine bakmak: Yeterince uyuyun, sağlıklı beslenin ve düzenli egzersiz yapın.
Unutmayın, terk edilme şeması zorlayıcı bir durum olabilir, ancak tedaviyle üstesinden gelmek mümkündür. Bir terapistten veya danışmandan yardım almaktan çekinmeyin.
