Gluten; arpa, buğday, çavdar gibi tahıl ürünlerinde bulunan bir protein. (Hamurun esnekliğini ve kabarmasını sağlayan ve tüketildikten sonra midede şişkinlik hissiyatı oluşturan madde.)
Kimler Glutensiz Beslenmeli?
Çölyak hastaları glüteni sindiremez, karın ağrısı, bulantı, ishal, ciltte döküntü gibi semptomlar ortaya çıkar ve ince bağırsak dokusuna zarar vererek daha büyük hasarlara neden olabilir. Bu nedenle çölyak hastaları “glutensiz bir yaşam” sürdürmek zorundadır.
Buğday alerjisi ve gluten intoleransı olan bireylerin de glutensiz diyet uygulamaları gerekir. (Fakat bahsi geçen kişiler toplumun yaklaşık %6 sını oluşturuyor, en ufak şişkinlikte kendinize teşhis koymayın 😊)
Gluten aynı zamanda alerjen ve tetikleyici bir madde olabildiği için otoimmün (bağışıklık sisteminin kendi dokularını saldırarak zarar vermesi) hastalıklarda tetikleyici olarak hastalık semptomlarını arttırabilir. Bu nedenle otoimmün hastalığı olanlar (romatoid artrit, hashimoto, lupus…) da glutensiz diyet uygulayabilir (hastalıklar ve semptomlar kişiye özgüdür, bireysel değerlendirilmeli) ya da gluten tüketimlerini sınırlandırabilirler.
Glutensiz Diyet Kimler için ŞART DEĞİL ?
Fizyolojik açıdan sağlıklı bireyler sırf şişkinlikten kurtulmak, zayıflamak ya da moda olduğu için glütensiz diyeti uygulamaları pek doğru değil. Arama motorunda gluten intoleransını, glütenin nelere yol açtığını okudunuz ve şikayetlerinizle örtüşüyor (KESİN BENDE BU VAR!!!) Olası şikayetlerinizin nedeni; bağırsak floranızın bozulması, hareketsiz bir yaşam, laktoz, stres ya da başka bir metabolik hastalık olabilir. Sorunun kaynağı her zaman gluten olmayabilir..
Ama benim gerçekten gluten intoleransım var ( %6’lık dilimdeyim) :
Glutensiz beslenirken dikkat edilmesi gerekenler: PAKETLİ ÜRÜN alırken glutensiz olanları tercih ediyorsanız bir kez daha düşünün çünkü glutensiz ürünler “genellikle” daha fazla yağ, kalori ve şeker içerir. Bunun için glutensiz unlar almak yerine karabuğday(greçka), kinoa, pirinç, mısır, nohut gibi yapısında gluten bulunmayan besinleri (ve bunların unlarını) kullanabilirsiniz.
Şişkinlik, karın ağrısı, ishal, cilt döküntüleri, yorgunluk gibi kronik şikayetleriniz varsa doktora danışarak gerekli testleri yaptırabilirsiniz. Ciddi bir komplikasyon/alerjik durum yok ise uzman eşliğinde eliminasyon diyeti yaparak sizde sorun yaratan besinleri/maddeleri öğrenmeli ve bu doğrultuda beslenmelisiniz.