İnsanlarda görme bozukluklarının bir çeşidi olan renk körlüğünü daha önce mutlaka duymuşsunuzdur. Peki, yüz körlüğü ile ilgili bir fikriniz var mı? Ünlü Hollywood yıldızı Brad Pitt gibi yüz körlüğünden muzdarip bir kişinin yaşadıklarını anlamak biraz zor olabilir. Çünkü onların beyinleri bir yüze baktıkları ilk anda burun, ağız ve gözleri bir bütün halinde göremiyorlar. Bu nedenle gördükleri kişiyi tanıyamıyorlar.
İlk etapta nadir görüldüğü tahmin edilen bu hastalığa sahip kaç kişi vardır, dersiniz? Sanırım sayı sandığınızdan çok daha büyük…
Yüzleri tanımakta zorlanıyor musunuz?
Yüz körlüğü, tıpkı renk görlüğü gibi görülen yüzleri tanıyamamak olarak tanımlanabilir. Yüz körlüğünden yakınan bir kişi tanıdığı kişileri bile körlük nedeniyle tanımakta zorlanabilir.
Gelişimsel prosopagnozi olarak adlandırılan bu rahatsızlık türü oldukça ender görülenlerden biri olarak geçiyordu.
Ancak son yapılan araştırmalar durumu değiştirdi.
Harvard Üniversitesi’nde yapılan yeni bir araştırma yüz körlüğünün düşünüldüğü kadar nadir olmayabileceğini gösterdi.
Son yıllarda medyanın ilgisini çeken bu konuda artık daha fazla insan yüz körlüğü ile mücadelesini anlatmaya başladı. Ancak teşhis koymak biraz zor olabiliyor.
Bu hastalığın teşhis edilmesi için hastanın en yaygın belirtileri taşıması bekleniyor. Hafif vakalar ise hasta olarak kabul edilmiyor.
Örneğin ünlü aktör Brad Pitt’in de yüzleri tanımakta zorlandığı açıklanmıştı. Ancak prosopagnozi hastası olabileceğine dair kesin bir teşhis konulmadı.
3 binden fazla yetişkin katılımcıya yüz tanıma konusunda çeşitli testler ve anketler uygulayan araştırmacılar, düşük puan alan bir yığın insan ile karşılaştı.
Buna göre yüz körlüğü için kullanılan teşhis ölçütleri baz alınarak yaygınlığın yüzde 0,13’ten yüzde 5,42’ye kadar değiştiği kaydedildi.
Araştırmada prosopagnozi teşhisi konulmayan bazı hastalar, konulanlardan daha kötü performans gösterdiği görüldü.
Bilim insanları bu bulgulara göre otizm ve multipl skleroz gibi diğer birçok gelişimsel bozukluk gibi yüz körlüğünün de bir spektrumu olduğunu belirtti.
Harvard’daki araştırmacılar toplamda majör prosopagnozisi olan 31 kişi ve hafif prosopagnozisi olan 72 kişi tespit etti.
Araştırmada bulunan bu sayı tüm örneklem büyüklüğünün yüzde 3’üne denk geliyor. Bu da nüfus düzeyine genişletildiğinde ise yüz körlüğünden muzdarip olabilecek yaklaşık 10 milyon ABD’li olduğunu gösteriyor.
Harvard’dan psikiyatrist Joseph DeGutis, yüz körlüğü üzerine çalışan bilim insanlarının tanı koymadan önce teşhis aşamasındaki kriterleri sıkılaştırmaları gerektiğini ifade ediyor.
