Diş Gıcırdatma ve Bruksizm: Nedenleri ve Etkileri
Nüfusun yüzde 85’inden fazlası zaman zaman dişlerini gıcırdatabilir. Bu durum, çoğu insan için geçici bir rahatsızlık olsa da, bazı bireyler için ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Uzman Dr. Halil İbrahim Süslü – Psikiyatr bruksizmi, kişinin uyku sırasında dişlerini gıcırdatması veya sıkması olarak tanımlamaktadır.
Bruksizm, uyku sırasında dişlerde anormal bir yıpranmaya neden olur ve bu durum dişlere zarar vermenin yanı sıra, diş ve çene ağrısını tetikler. Bununla birlikte, bu rahatsızlık, uykuya dalan diğer kişileri rahatsız eden gürültülü sesler çıkartabilir. Diş gıcırdatma bazen alışılmadık yüz ağrıları ve baş ağrıları ile de sonuçlanabilir.
Diş gıcırdatma, en yaygın olarak uykuya geçişin 2. evresinde ve REM (hızlı göz hareketi) uykusu sırasında görülmektedir. Özellikle REM uykusu sırasında meydana gelen diş gıcırdatmasının, dental aşınma ve hasar ile daha sık ilişkili olduğu bilinmektedir.
Bruksizmin Nedenleri
Diş gıcırdatma, çeşitli faktörlere bağlı olarak gelişebilir. Bu faktörler arasında şunlar yer alır:
- Uyku ile ilişkili solunum bozuklukları
- Psikojenik uyarıcıların kullanımı (örneğin, amfetamin ve kokain)
- Alkol tüketimi
- Bazı serotonin geri alım engelleyicileri ile yapılan tedaviler
Kronik diş sıkma, stresli durumlar sırasında da istem dışı olarak ortaya çıkabilir. Bruksizmin yoğun olduğu durumlarda, diş minesinde ciddi hasarlar meydana gelebilir ve temporomandibular eklem (çene eklemi) ağrısı oluşabilir.
Bruksizmin Çocuklardaki Görülme Sıklığı
Bruksizm, normal gelişmekte olan bebeklerin yaklaşık %56’sında görülebilir. Ancak çocuklarda diş minesinde aşınma meydana gelse bile, bu durum genellikle uzun süreli sorunlara neden olmaz. Çünkü süt dişleri, kalıcı dişlerle yer değiştirir. Ergen ve yetişkinlerde görülen bruksizm ise periodontal hastalıklar ve temporomandibular eklem disfonksiyonu gibi daha büyük diş sorunlarına yol açabilir.
Bruksizm Tedavisi
Bruksizm tedavisi, hastanın uyku esnasında dişlerini koruması için ağız aygıtı kullanmayı içermektedir. Kullanılan iki ana aygıt türü bulunmaktadır:
- Sert akrilik aygıtlar (ısırma plağı): Uzun süreli kullanıma uygundur ve düzenli takip gerektirir.
- Yumuşak ağız koruyucuları: Genellikle kısa süreli kullanılır.
Gevşeme teknikleri, nöroterapi, hipnoz, fizik tedavi ve stres yönetimi gibi yöntemler de, uyku sırasında diş gıcırdatmayı tedavi etmek için kullanılmaktadır. Ayrıca çeşitli ilaç tedavileri de denenmiştir; ancak bu tedavilerin etkinliği konusunda henüz güvenilir veriler mevcut değildir.
Bruksizm hakkında söyleyeceklerim kısaca bundan ibarettir. Umarım bu bilgiler, diş gıcırdatma sorunuyla mücadele edenler için faydalı olur. Başka yazılarda buluşmak dileğiyle…
